/ Pag. 160 /
Voorzijde der oude school te Heeze aan de Grote Kerk in den jare 1840 afgebroken Ga naar voetnoot(1).
|
-
voetnoot(1)
- J. SCHMIDLIN, Papstgeschichte der Neuesten Zeit, dl. I, p. 97-99. München, 1933, 3ed.
-
voetnoot(2)
- Eerste deken van Helmond, overleden 27 April 1574. J. CUNEN, Inventaris Archief Gemeente Someren, p. 130-132. Asten, 1940. Cfr. L. SCHUTJES, Geschiedenis van het Bisdom 's Hertogenbosch, dl. III, p. 13, 28. St. Michiels-Gestel, 1872; dl. V, p. 662. St. Michiels-Gestel, 1876; TH. WELVAARTS, Zomeren naar de Archieven van Postel's Abdij, p. 20. Helmond-Turnhout, 1892.
-
voetnoot(3)
- Zesde deken van Helmond; hij werd in 1667 te Someren opgevolgd door Henricus Verschuren, maar bleef tot aan zijn dood in 1680 deken van Helmond. Een vóór hem benoemde pastoor van de abdij Postel (Norbertus Adriani) werd door de bevolking niet erkend. Dit bracht een strijd van een jaar mede (1635-1636). Zie voor Adriani vooral TH. WELVAARTS, Postel's biographisch Woordenboek, p. 8-9. Brecht-Tilburg, 1892. Zie voor Verdonck J. CUNEN, Inventaris Archief Gemeente Someren, p. 134-143. Asten, 1940. Cfr. L. SCHUTJES, Geschiedenis van het Bisdom 's Hertogenbosch, dl. III, p. 28. St. Michiels-Gestel, 1872; dl. V, p. 664-665 St. Michiels-Gestel. 1876; TH. WELVAARTS, Zomeren naar de Archieven van Postel's Abdij, p. 22. Helmond-Turnhout, 1892; DR. R. POST, Romeinsche Bronnen voor den kerkelijken toestand der Nederlanden onder de apostolische vicarissen 1592-1727, dl. II, p. 264-265, nr. 343. 's-Gravenhage, 1941; A. FRENKEN, Memoriaal der dorpen en parochies Gerwen, Nuenen en Nederwetten, p. 45, 185. 's-Hertogenbosch, 1948. De historische persoon van pastoor Verdonck is vrij nauwkeurig verwerkt in een openluchtspel van J. Naaykens te Hilvarenbeek. Dit spel in vijf bedrijven werd geschreven in opdracht van de Stichting ‘Someren 650 jaar stadsrechten’ en draagt tot titel ‘De Storm maakt ons sterk’ - post fata viresco -. Het werd van 29 Juni tot en met 8 Juli 1951 te Someren opgevoerd onder regie van Leo Derijks.
-
voetnoot(4)
- Zie voor Henricus Sanders van 1436 tot plus minus 1469 pastoor van Nederwetten als kloosterstichter A. FRENKEN, Memoriaal der dorpen en parochies Gerwen, Nuenen en Nederwetten, p. 113. 's-Hertogenbosch, 1948. Cfr. A. FRENKEN, Het Augustinessen-Klooster te Zoeterbeek (BOSSCHE BIJDRAGEN, dl. XI, p. 175-176).
-
voetnoot(6)
- Heeze had twee schoolmeesters; een aan de Grote Kerk, een aan de Capelle. Van Es was schoolmeester en coster aan de grote Kerk van 1704 tot na 2 April 1730. Zie over hem DR. W. MEINDERSMA, De Heerlijkheid van Heeze, Leende en Zes-Gehuchten, p. 58. Zaltbommel, 1911. (Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 November 1777 bevat alle stukken omtrent schoolmeester van Es en Lucretia Verseije zijn huisvrouw).
-
voetnoot(7)
- Elisa van Sprank, cand. bevestigd te Leende 18 October 1729 en in 1738 ontslagen, daarna wordt de gemeente van Leende tot 1757 bediend door een adjunct proponent. L. DEUTGEN, Naamlijst van Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 26).
-
voetnoot(8)
- Henricus Voet, gekomen van Lommel 12 December 1751 en overleden 14 Maart 1789. L. DEUTGEN, Naamlijst der Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 30).
-
voetnoot(9)
- Jacobus Laats, cand. bevestigd 3 Mei 1761, vertrokken naar Son en Breugel 3 November 1771. L. DEUTGEN, Naamlijst der Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 26).
-
voetnoot(10)
- Johannes Jacobus Slingsbie, cand. bevestigd 16 October 1762, overleden 2 September 1793. L. DEUTGEN, Naamlijst der Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK. Bijlage P, p. 17). Cfr. Rijksarchief 's-Hertogenbosch S Geldrop. 26, p. 11 Den 16 October 1763 ben ik Johannis Jacob Slingsbie, Adr. Fil., in de Gereformeerde Gemeente van Geldrop en Riel tot adjunct Predikant bevestigd en zijn door mij deze navolgende kinderen gedoopt.
-
voetnoot(11)
- Hermannus Hermanni, gek. van Urmond 1694, vertrokken naar Oerle 3 Juli 1701, aldaar overleden Februari 1724. L. DEUTGEN, Naamlijst der Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 26, 32).
-
voetnoot(1)
- Theodorus van den Broek, cand., bevestigd 1665 en aldaar overleden 19 December 1708. L. DEUTGEN, Naamlijst der Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 17). Cfr. MR. P.C. BLOYS VAN TRESLONG PRINS, Genealogische en heraldische gedenkwaardigheden in en uit de kerken der provincie Noord-Brabant, dl. I, p. 197. Utrecht, 1924, waar hij citeert Ned. Herv. Kerk in Geldrop. In den bijbel leest men: Van de Kercke tot Geldrop den predickstoel is ghemaeckt door Hendrick Smulders Mr. Schreijnwerker tot Leende en is gherigt op Donderdaghs den 22 7ber 1679 en is de eerste predikatie daerop gehouden uijt den 28 ps. vs. 9 op den 24-7ber 1679 door D. Theod. van Broning (sic!), predikant aldaar.
-
voetnoot(2)
- Archief Bisdom 's-Hertogenbosch, Heeze la, Hoofdlijst 1685 Mr. Willem Aelbers met zijn huisvrou met drie dochters eenen soon cleijn noch eenen soon die vorster is. Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 November 1777, Ledematen der Gereformeerde Gemeente tot Heeze Aerdt de Vorster; sijn huijsvrouw Beatrix; Mr. Willem Alberts. Zie de Kronijk iets verder op 1687 en 1681.
-
voetnoot(3)
- Parochiearchief St. Martinus te Heeze, Register van de Rozenkransbroederschap Anno millesimo sexcentesimo octuagesimo sexto, decima octava die Julij, combusta est domus Pastoris de Hees, quo incendio perijt cum multis alijs liber cui.... Zie voor Egidius van der Voort de Kronijk voor het jaar 1735.
-
voetnoot(4)
- Archief Bisdom 's-Hertogenbosch, Heeze la Liber exequiarum communitatis de Heeze 1674-1732 Petronilla Raesen combusta 18 Julii [1686] (in domo pastoris).
-
voetnoot(5)
- Archief Bisdom 's-Hertogenbosch, Heeze la, Liber exequiarum communitatis de Heeze 1674-1732 Maria van de Voort post admirabilem et sanctissimam vitam requievit die 8 Julij circa sextam vespertinam.
-
voetnoot(6)
- Zie voor de problemen rondom de persoon van Columbus o.a. OOSTHOEK'S GEÏLLUSTREERDE ENCYCLOPAEDIE, dl. III, p. 784-788. Utrecht, 1918. Cfr. DR. J. PRESSER, Amerika van Kolonie tot Wereldmacht. De geschiedenis van de Verenigde Staten, p. 2-3. Amsterdam, 1949. Een van de vele kwesties welke thans vrij sceptisch bestreden wordt is zijn ontdekking van de Nieuwe Wereld. Men meent te kunnen aantonen dat Columbus het logboek met opzet vervalst heeft. Zie ook KATHOLIEKE ILLUSTRATIE, jrg. LXXXIV, p 66-69. Haarlem, 1950; DE VISSER, Columbus (KATHOLIEKE ENCYCLOPAEDIE, dl. VII, col. 637-640. Amsterdam, 1950).
-
voetnoot(7)
- CHRISTOFFEL COLUMBUS, Logboek 1492-1493 (Nederlands van M. BINNENDIJK-PAUW, p. 29-31. Amsterdam-Antwerpen, 1947). De eerste man die land zag was Rodrigo da Triana.
-
voetnoot(8)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632.
-
voetnoot(10)
- Hugo van Berckel en Marcus van Geruen zijn geen stadhouders van Someren geweest, wel van het kwartier Peelland.
-
voetnoot(11)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van Transporten 1626-1632 Joncker Jacob van Eijnhouts anno 1570. L. v. MIERT S.J. & A. SASSE VAN YSSELT, De familie van Eijndhouts (TAXANDRIA dl. XI, p. 66-72, 129-136, 198-205, 226-232. Bergen op Zoom, 1904); J. HEEREN, De familie van Eyndhouts (TAXANDRIA, dl. XXXVIII, p. 284-286. Bergen op Zoom, 1931), id., Heer Jan van Eyndhouts (TAXANDRIA, dl. XLII, p. 203. Bergen op Zoom, 1935).
-
voetnoot(12)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van Transporten 1626-1632 Henrick Vogels anno circiter 1582.
-
voetnoot(13)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van Transporten 1626-1632 Joncker Hugo van Berckel Schoutet pelant desiit ontrent 78 jaer 1595. Hij was kwartierschout vanaf 1575 (A. FRENKEN, Iets over het kwartiersbestuur van Peelland (TAXANDRIA, dl. XXXV, p. 256. Bergen op Zoom, 1928) en blijkens acte van 22 Juni 1575 was hij 'n zoon van Nicolaas van Berckel (TIJDSCHRIFT VOOR NOORDBRABANTSCHE GESCHIEDENIS, TAAL- EN LETTERKUNDE, jrg. I, col.... Helmond, 1884).
-
voetnoot(1)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632 - Zie het Supplement, Aanhangsel A, n. 8 - Joncker Marcus van Geruen vir prudentissimus is in de voors plaets gecoemen als Schoutet van pelant, Anno circiter 1595, et adhuc uiuit et regit 1644, obijt 2 Maij 1645. (Officier). Ibid., Joncker Marcus van Geruen Schoutet van Peellant Ciuilis obijt 2 Maij 1645. J. HEEREN, Marcus van Gerwen (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. VII, col. 467. Leiden, 1927); Cfr. A. FRENKEN, Iets over het kwartiersbestuur van Peelland, (TAXANDRIA, dl. XXXV, p. 256. Bergen op Zoom, 1928) id., Helmond in het Verleden, dl. I, p. 207. 's-Hertogenbosch, 1928; F. DE BEKKER, De families van Fleru en van Gerwen (TAXANDRIA, dl. XII, p. 172-173. Bergen op Zoom, 1905); A. VAN SASSE VAN YSSELT, De Familie van Gerwen (TAXANDRIA, dl. XLIII, p. 268. 275, 306. Bergen op Zoom, 1936); DR. W. VISSER, Van Gerwen (TAXANDRIA, dl. XLIII, p. 280. Bergen op Zoom, 1936); A. VAN SASSE VAN YSSELT, Scheepvaartverbinding tusschen Luik en 's Hertogenbosch (TAXANDRIA, dl. XLIII, p. 144-148. Bergen op Zoom, 1936); A. FRENKEN, Het Dagboek van Michaël Ophovius (BOSSCHE BIJDRAGEN, dl. XV, passim; DR. V. BEERMAN, Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch van 1629 tot 1648, passim. Nijmegen-Utrecht, 1940.
-
voetnoot(3)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R. Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632 Joncker Willem van Vosshuijsen desijt circiter 1600.
-
voetnoot(4)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R. Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632 Joncker Johan van Kessel incepit 1600 desijt 1614.
-
voetnoot(5)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R. Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632 Thomas Janssen van Hellemont successit 1615 reliquit 1625.
-
voetnoot(6)
- Wolphart Idelet secretaris van Someren tot 1655. J. CUNEN, Inventaris van het archief der Gemeente Someren, p. 31, n. 38 Administratiestukken van secretaris Wolphert Ideleth 1631-1655. 1 omslag. Asten, 1940; F. VAN BUSSEL, Het geslacht Ideleth en aanverwanten (TAXANDRIA, dl. XLIX, p. 123-125. Bergen op Zoom, 1942); P. CUNIBERTUS SLOOTS, Paters Idelet O.F.M., ibid., dl. XLIX, p. 192. Bergen op Zoom, 1942; G.J., Genealogische sprokkels 2. Idelet, ibid., dl. XLIX, p. 278. Bergen op Zoom, 1942.
-
voetnoot(7)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van transporten 1626 1632 Wolffart Idelet licentiaet in den Rechten successit 1626, qui praestitit juramentum Locumtenentiae 1o Decemb. 1628, sed antea seruiuit sine juramento fere duobus annis 1626 et 1627 W. Idelet L(oci) S(ecretarius). Primo Decemb. 1628 praestiti praetori Pelandiae Marco van Geruen juramentum als stadthouder alhier in plano judicio sed duobus prioribus annis 1626 1627 sine juramento W. Idelet L(oci) S(ecretarius).
-
voetnoot(8)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632 Den XIIII Maij 1626 heeft de stadthouder mij ondergeschrevenen den eedt voorgestaeft om te bedienen de secretarie, dien ick gedaen hebbe, sij hebbe gesworen ende geloift, regt verdichijt ende getrouweheijt infra ter presentie van Niclaes Martens ende Jan Mighel Sijben schepenen Wolph. Idelet.
-
voetnoot(9)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632.
-
voetnoot(11)
- Uit de pseudo-Bernardus hymne: Jesu dulcis memoria.
-
voetnoot(12)
- d.i.: Someren is een dorp waarin geen orde, maar blijvende verschrikking woont. Alleen door ervaring kan men geloof hechten aan deze uitspraak. Ook ik, die erg walg en meer dan genoeg heb van al die deugnieterij, wil me gaarne met opgemelde spreuk instemmen. Zie het Supplement, Aanhangsel A, n. 9.
-
voetnoot(1)
- Zie voor de persoon van F.A. de Holbach de Kronijk voor het jaar 1732; voor P.T. de Holbach de Kronijk 11 April 1750. De eerste vrouw van P.T. de Holbach overleed in 1754. Archief Bisdom 's-Hertogenbosch, Heeze Ia Anno 1754 18 7bris factae sunt exsequiae prenobilis Domine Basiliae Genovevae Susannae Deen, uxor praenobilis Domini D'Holbach Toparcha De Heeze et Leendt etc. - Paul Tiry de Holbach, raed en secretaris van zijne majesteit den koning van Vrankrijk, wonende te Parijs was een zoon van François Adam de Holbach. 1 Januari 1760 verkocht Paul Tiry de Heerlijkheid zoo voor zich zelve als vader en voogd van zijnen minderjarigen zoon François Paul Nicolaas Tiry de Holbach aan Jan baron van Tuyll van Serooskerken (DR. W. MEINDERSMA, De Heerlijkheid van Heeze, Leende en Zes-Gehuchten, p. 27. Zaltbommel, 1911. Reeds eerder was een poging tot verkoop van de Heerlijkheid mislukt. 12 Juli 1756 besluiten drossaard en schepenen van Heeze tot een nieuwe taxatie van de goederen van het kasteel en de geldswaardige papieren op verzoek van Heer Paulus Thiry de Holbach, wonende te Parijs, rue St. Nicaise onder de parochie van St. Germain l'Auxerrois (R Heeze 171, fol. 79v-99v); 17 Juli d.a.v. verkoop hij zijn Heerlijkheid aan Heer Jan van Oudshoorn te Rotterdam voor f 192.500 ten overstaan van schepenen van Heeze - het meubilair, waarvan een volledige inventaris wordt opgegeven, wordt berekend
op f 12.500 (R Heeze 171, fol. 100r-102v); door gerezen moeilijkheden is, eveneens voor schepenen van Heeze op 26 Februari 1757 de verkoop geannuleerd (R Heeze 171, fol. 141v-142v) - Medegedeeld door de Heer H.J.M. Ebeling, archivaris der stad 's Hertogenbosch -. Zie voor de Zilvervloot S. L'HONORÉ NABOR & I. WRIGHT, Piet Heijn en de Zilvervloot. Utrecht, 1928.
-
voetnoot(2)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze Den 3 April 1711 Willem van den Borre, soon van Jan den Voster tot Leendt.
-
voetnoot(3)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze Den 7 April 1715 tot Lidtmaet aengenomen Jan Aerts Voster tot Heeze.
-
voetnoot(6)
- Cornelis Groen van Prinsterer, cand. te Waspik, bevestigd 29 Juli 1759, vertrokken naar Uijtwijk en Waardhuijsen en aldaar bevestigd 25 Mei 1777, L. DEUTGEN, Naamlijst van Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK. Bijlage P, p. 20). Cfr. Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777.
-
voetnoot(7)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R. Someren 90, Protocol van transporten 1626-1632, fol. 101v - acte van 5 April 1626.
Zie voor Franciscus Jaspers ook L. SCHUTJES, Geschiedenis van het Bisdom 's Hertogenbosch, dl. V, p. 7. St. Michiels-Gestel, 1876.
-
voetnoot(8)
- Zie voor Frans Janssen of Franciscus van den Eynde J. CUNEN, Inventaris van het Archief der Gemeente Someren, p. 133 Asten, 1940. Cfr. L. SCHUTJES, Geschiedenis van het Bisdom 's Hertogenbosch, dl. V, p. 663. St. Michiels-Gestel, 1876.
-
voetnoot(9)
- Jacob van Wouw het laatst genoemd 25 October 1668. DR. W. MEINDERSMA, De Heerlijkheid van Heeze, Leende en Zes-Gehuchten, p. 56. Zaltbommel, 1911.
-
voetnoot(10)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze Jan Willems Stadthouder, Sijn Huijsvrouw Teuntje, Sijn oudtste Soon Jan, De oudtste dochter Anneke.
-
voetnoot(12)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, fol. 3r 1687 den 6 Julij sijn naer voorgegaene drie kerckelijke proclamatien tot ouderlingen bevestigd de Hr Johan de Jongh Drost der Vrije Grondt Heerlyckheijt van Heze ende Leende de Ses Geheuchten en van Geldrop.... Ibid., Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze De Heer Drost de Jongh, Deszelfs huijsvrouw.... Anna Maria de Jongh oudtste dochter van de Hr Drossaert ende françois van Gennip.... Alida de Jongh tweede dochter van de Hr Drossaerd.... Den 7 October 1708 Johanna Catharijn de Jongh de jongste dochter van de Heer Drossaert de Jongh.
-
voetnoot(14)
- Matthias van Noord, cand. bevestigd 8 December 1709, aldaar overleden 25 December 1739. L. DEUTGEN, Naamlijst van Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK. Bijlage P, p. 17).
-
voetnoot(15)
- Rijksarchief 's-Hertogenbosch, S Heeze 5b, Ned. Herv. Gemeente Acten van doop 24 Oct. 1649 - 5 April 1807 1794 den 9. Februarij gedoopt in de gr. kerk, Hendrica Johanna geb. 2e Febr. Vad. Hendrik Kreuger. Moed. Margrieta Johanna Booms. Door de Raad van State was 4 Mei 1792 een request van 4 Mei 1791 goedgekeurd waarbij de leden van de gereformeerde gemeente van Heeze verzochten om de grote kerk slechts eenmaal in de maand te mogen gebruiken, en verder bij doops- en avondmaalplechtigheden voor de aldaar bij de grote kerk wonende ledematen. Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Acta-Boek II, 1777, p. 49-58.
Hendrica Kreuger, geboren te Heeze 2 Februari 1794 als dochter van Hendrik en Margareta Johannis Booms, was 29 November 1834 gehuwd met Paul Cleven, geboren te Deurne 18 September 1789 als zoon van Godfrid en Sibella Frenzen.
-
voetnoot(16)
- Andreas de Jongh, cand. beroepen Juli 1689, vertrokken naar Waalre 11 November 1693. L. DEUTGEN, Naamlijst van Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 26).
-
voetnoot(17)
- Zie J. CUNEN, Inventaris van het archief der Gemeente Someren, p. 31, n. 37 Administratiestukken van secretaris P.J. Alberts, 1598-1625. 1 omslag.
-
voetnoot(1)
- Deze pastorie is in de tweede helft van de 18e eeuw in de nabijheid van de Kapel gebouwd, omdat de meeste kerkgangers in de omgeving van de Kapel woonden en de Grote kerk aan de Kerkhof te ver weg lag. In 1798 werd de Pastorie geschat op f 2179.-; ze was door de gemeente gebouwd en bleef ook haar eigendom. Zie verder over dit gebouw de Kronijk op 10 October 1822, 18 Maart & 25 Juli 1839. Cfr. Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Acta-Boek II, 1777, p. 52, 96, 98, 109-110, 113; en verder de Kronijk op 1654, 12 en 13 December 1823. Zie de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Heeze, nrs. VII A-VII B, VII D.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 3 Mei 1652 en Juli 1842. Zie de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Heeze, nrs. VI A en VI B.
-
voetnoota
-
Door de kronijkschrijver later toegevoegde verduidelijking.
-
voetnoot(1)
- Vanaf pag. 142 tot en met pag. 152 bevat de Kronijk van Hendrik Godefridus van Moorsel de uitslag van de prijsuitdeling der Latijnse School te Helmond, alwaar zijn broeder de Eerw. Heer Franciscus Joannes Marianus van Moorsel eerst als conrector van 1828 tot 1832, en daarna als rector van 1832 tot 1838 optrad. Dit moet dan de laatste prijsuitdeling zijn onder rector van Moorsel. Zie A. FRENKEN, Helmond in het verleden, dl. II, p. 263-270. 's-Hertogenbosch, 1929.
-
voetnoot(2)
- Historia - voorbereidende klas.
Al de verdere aantekeningen betreffende de leerlingen van de Latijnse school te Helmond werden gaarne opgezocht door de Heer J. Heeren, stadsarchivaris van Helmond.
-
voetnoot(3)
- Zie voor deze Provinciaal der Paters Redemptoristen, die tevens een bekend moralist en canonist was M. DE MEULEMEESTER, C.SS.R., Bibliographie générale des écrivains Rédemptoristes, dl. II, p. 227-228. Louvain, 1935. Cfr. M. VAN GRINSVEN, Konings (Antonius) (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. VI, col. 893. Leiden, 1924).
-
voetnoot(4)
- Zie voor deze bekende leraar aan het Theologicum der Jesuiten te Maastricht J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 199. Helmond, 1920.
-
voetnoot(5)
- Zie voor deze pastoor van Reusel en deken van het dekenaat Bladel J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 236-237. Helmond, 1920. Cfr. FR. M. THARCISIO HORSTEN, De Fraters van Tilburg van 1844-1944, dl. II, p 19-23 Tilburg, 1951.
-
voetnoot(1)
- Dit huis is in 1832 aangekocht van de familie van Hoeck, kadastraal bekend Sectie D 395, thans Sectie D 1525 eigendom van de R.K. Parochie St. Lambertus, moet een van de mooiste huizen van Helmond geweest zijn. Een copie van ‘Het Varken’ berust in het gemeentemuseum te Helmond (gecopiëerd in 1930). Zie de situatietekeningen in het Supplement, Aanhang sel B, Helmond, nrs. I A en I B.
-
voetnoot(1)
- Bekend als Sectie F 311 en thans als Sectie F 2631-2633. Zie de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Heeze, VII A, VII D.
-
voetnoot(2)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze Is met attestatie van den 25. Junij 1735 tot ons overgekomen David van Dijk j.m. Overleden 25 Juni 1778.
-
voetnoot(3)
- Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Kerckenboeck van Heze by Leende van 1679 tot 27 Nov. 1777, Ledemaeten der Gereformeerde Gemeente tot Heeze ao 1749 zijn met attestatie van den 26 Meij tot ons overgekomen de Hr Poulus Eckringa, Secret. dezer Heerlijkh. en Juffr. Nettje Johannes deszelfs Huisvrouw. Zie voor Paulus Eckringa DR. F. VERHAGEN, Geldrop - Economische-statistische Beschrijving van een industriëele plattelandsgemeente vanaf het begin der 19e eeuw -, p. 13. Eindhoven, 1945. En voor Paulus Eckringa als stadhouder van Peelland DR. P. BOEREN, De stadhouder van Peelland wil het nieuwjaarzingen verbieden (KERKKLOKKEN VOOR HET DEKENAAT GELDROP, 1937, nr. 1).
-
voetnoot(4)
- Hermanus Janssen, secretaris van circa 1779 tot ultimo December 1799. Cfr. De Kronijk op 1 Januari 1800.
-
voetnoot(5)
- Zie voor Mr. Hendrik van Moorsel de inleiding en Kronijk op 1 Januari 1800.
-
voetnoot(6)
- Zie voor Hendrik Godefridus van Moorsel de inleiding.
-
voetnoot(7)
- Zie voor deze Franciscaan, doctor in de Oosterse talen J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 164-165. Helmond, 1920; id., Oorschot (Adrianus van) (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. V, col. 400-401. Leiden, 1921).
-
voetnoot(8)
- Zie voor deze wethouder en gemeente-ontvanger van Helmond J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 26. Helmond, 1920.
-
voetnoot(9)
- De Ruiter (Gerardus Cornelis Petrus), geboren te Utrecht 22 December 1827 als zoon van Gerardus en Helena Jacomina Boers, vertrok als geneesheer naar Indië en overleed in 1883 op de terugweg naar het Moederland. Cfr. J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 189-190. Helmond, 1920.
-
voetnoot(10)
- Te Helmond geboren als zoon van de Rijksontvanger aldaar.
-
voetnoot(11)
- Van Dijk (Leon. Hub.), geboren te Helmond 18 December 1823 en aldaar overleden 10 Maart 1878, was ongehuwd.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 23 Maart 1840 en de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Leende, nrs. I A en I B.
-
voetnoot(2)
- Zie J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 193. Helmond, 1920.
-
voetnoot(4)
- Acte hiervan in DR. W. MEINDERSMA, De Heerlijkheid van Heeze, Leende en Zes-Gehuchten, p. 11, Zaltbommel, 1911; Latijnse tekst in F. GOETHALS, Histoire généalogique de la maison de Hornes, p. 9. Bruxelles, 1848. Zie voor Keizerbosch J. HABETS, Geschiedenis van het tegenwoordige Bisdom Roermond, dl. III, p. 676-677. Roermond, 1892.
-
voetnoot(5)
- Blijkens een oude steen boven het St. Josephaltaar: afgewerckt. L. SCHUTJES, Geschiedenis van het Bisdom 's Hertogenbosch, dl. IV, p. 680. St. Michiels-Gestel, 1873.
-
voetnoot(6)
- J. CUYPERS, De toren der kerk van de H. Petrus Banden te Leende, Noord-Brabant, p. 4-5. s.d.n.l. en VOORLOPIGE LIJST DER NEDERLANDSE DOCUMENTEN VAN GESCHIEDENIS EN KUNST, dl. X: De Provincie Noord-Brabant, p. 234. Den Haag, 1931 dateren de toren begin vijftiende eeuw.
-
voetnoot(7)
- Bij Plakkaat van 24 Augustus 1648. GROOT PLACAET-BOECK, dl. I, col. 1476-1477. 'S Graven-Hage, 1651. Cfr. DR. V. BEERMANN, Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch van 1648 tot 1672, p. 116-117. Helmond, 1946.
-
voetnoot(8)
- Keizerbosch behield het geestelijk tiendrecht over Leende (en Heeze) omdat dit klooster als tiendheffer buiten de Generaliteit was gelegen. Tegenover de geestelijke tienden stonden weleer de laicale tienden welke de Heer van Heeze toekwamen. DR. W. MEINDERSMA, Inventaris van het Archief op het Kasteel te Heeze, p. 19 B n. 26 1766 Juli 14. Mandement van maintenu en penaal van Joh. E. de Geer tegen de religieusen van het klooster van St. Nicolaas te Keizersbosch met 31 stukken tot bewijs, dat alle novalia thienden den Heer der Heerlijkheid toekomen; p. 25 B 125 1782 Nov. 13. Sententie, waarbij de Heer van Heeze wordt vrijgesproken van het onderhoud der kerk, als zijnde de tienden geene geestelijke maar laïcale tienden (met 56 bijlagen). Heeze, 1911. - Keizerbosch had te Leende wel de corentiende, welke in 1760 blijkens een tauxatie voor de collaterale successie f 11272. - waard was, maar waarop jaarlijks een last rustte van 24 mudde rogge peelse maete a twaelff vat ider mudde aen de Heer Hendrik de Kempenaer Rentmeester der geestelijke goederen over den Quartier van Peeland, ijder mudde door den ander jaarlijx gerekent op twaelff gulden tien st., dus over de vier en twintig mudde drie hondert gulden. De 40e penning bedroeg derhalve f 94-6-. (Deze belasting werd opgebracht eenmaal in de 33 jaar en 3 maanden). Zie voor de cijfers van de korentiende Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Heeze 239, Protocol van
taxatiën voor de collaterale successie 1751-1762, fol. 321v-322v.
-
voetnoot(9)
- De Religieuzen van Keizerbosch verkochten op eigen gelegenheid in 1796 de tienden aan Peter van Oorschot te Boxtel. In 1798 waren deze tienden reeds in verschillende handen. Het 1/3 dat aan de kerk bleef zal wel de zogezegde pastoorspacht zijn geweest. Zie voor dit alles Parochiearchief Leende, Allerlei bescheiden van het Bisdom en van de Gemeente Leende, p. 11-23.
-
voetnoot(10)
- Het Kerkbestuur besloot de kerktienden aan de Burgerlijke gemeente te verkopen voor de som van 9250 gulden. Parochiearchief Leende, Allerlei bescheiden van het Bisdom en van de Gemeente Leende, p. 23.
-
voetnoot(11)
- Zie hiervoor J. CUYPERS, De toren der kerk van de H. Petrus Banden te Leende, Noord-Brabant, 11 p. s.l.n.d. Cfr. MEIERIJSCHE COURANT 22 April 1905.
-
voetnoot(1)
- Jacobus (Josephus) Joannes Baptista de la Geneste, gedoopt te Tilburg 19 Maart 1809 als zoon van Jacobus Vincentius en Joanna Josepha de Laure, te Leende overleden 4 Mei 1872, was 18 Januari 1835 te Leende gehuwd met Maria Catharina Koppen, geboren te Leende 15 Februari 1811 als dochter van Andries en Henrica Joppen, aldaar overleden 22 December 1886. - 19 Januari 1836 wordt de la Geneste aangesteld als dorpsdoctor voor 100 gulden 's jaars; hij noemde zich Medicinae doctor, genees- en heelmeester en was in het bezit van het diploma van de senaat der Hoge school van Leiden van 29 Maart 1832, en van dat van genees- en heelkunst van de geneeskundige commissie te 's-Bosch den 18 Mei 1831. Gemeentearchief Leende, Deliberatien der gemeente 1828-1840, fol. 121r-122v; cfr. PROVINCIAAL BLAD VOOR NOORD-BRABAND, 1836, nr. 8, p. 7 & 12; ibid., 1837, nr. 16, p. 11 - Woonhuis nog steeds bekend als sectie A 1358 (eigendom van Maria Mechtildis Simkens, B 15, Leende).
-
voetnoot(2)
- Gegoten door Alexis Julien in 1699; diameter 110 cm.; gewicht 830 kilo (Gemeentearchief Leende, Schrijven van 12 Januari 1943 over het vorderen der kerkklokken). Zie Kronijk 7 April 1699, n. 5.
-
voetnoot(3)
-
Borgemeesters van Leende (St. Marten 1698 - St. Marten 1699) als zodanig beëdigd 26 November 1698) van de Strijperstraat Jacob Roijaerts en Willem Marten Cissen (wegens ongesteldheid van Marten Cissen); van de Leenderstraat Hendrick Bruijnen en Jan Leenaert van Velthoven; van de Oisterickerstraat Peeter Joost Wouters en Joost Hendrick Daems (Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Heeze 13 (26 November 1698) en R Heeze 151, fol. 109v (8 Mei 1699) en fol. 113r (29 Mei 1699) - Mededeling van de Heer J.P.H. Goossens te Vlijmen -.
-
voetnoot(4)
- Gegoten door Alexis Julien in 1699; diameter 100 cm., gewicht 620 kilo (Gemeentearchief Leende, Schrijven van 12 Januari 1943 over het vorderen der kerkklokken). Zie ook voetnoot 2.
-
voetnoot(6)
-
Armmeesters van Leende (beëdigd Maart 1699) Jan Corsten van Moll ende Willem van Pelt (Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Heeze 13 (Maart 1699). Anthonis Smeulders of Smulders waarschijnlijk identiek met T. Smulders komt voor in 1698 (Rijksarchief 's-Hertogenbosch, R Heeze 13 (3 September 1698 en 8 October 1698) - Mededeling van de Heer J.P.H. Goossens te Vlijmen -.
-
voetnoot(1)
- Ferdinand Adriaan Clercx, geboren te Neerpelt 29 September 1823 (z'n moeder woonde als weduwe te Helmond), priester gewijd 29 Mei 1847, professor aan het Grootseminarie te Haaren 1854, pastoor te Veghel 1870, deken van het dekenaat 1877, overleden 22 Januari 1896.
Of z'n broer Felix Ant. Clercx, geboren te Neerpelt 29 Maart 1825, priester gewijd 25 Mei 1850, kapelaan te St. Oedenrode 1852, eerste pastoor te Seitaart (bij Veghel) 19 April 1872, aldaar overleden 16 Februari 1886.
Of z'n broer Joseph Herm. Clercx, geboren te Weert 29 Augustus 1813, te Helmond overleden 7 Januari 1859, ongehuwd.
De gebroeders Clercx zijn zonen van Joannes Waltherus en Anna Catharia Keunen.
-
voetnoot(2)
- Godefridus van Brussel, geboren te Helmond 15 December 1813 en aldaar overleden 20 Maart 1878. Circa 1845 gehuwd en van beroep bakker. J. HEEREN, Biographisch Woordenboek van Helmond, p. 52-53. Helmond, 1920.
-
voetnoot(1)
- Deze toren werd in 1852 gesloopt. De situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Heeze, nrs. I A-I B. Zie verder de Kronijk op 1 November 1837.
-
voetnoot(1)
- Zie de aantekeningen bij Historia 1838, n.5
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 23 Januari 1840. De situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Someren, nrs. II A-II B.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk voor het jaar 1780, 9 September 1828, 21 October 1833, 10 Januari & 18 September 1834. De situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B. Heeze, nrs. IIA-II D.
-
voetnoot(2)
- Zie de aantekeningen bij Historia 1838, n. 4.
-
voetnoot(3)
- Zie de aantekeningen bij Historia 1838, n. 3.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 26 April, 22 Juli 1820, 5 September 1822, 30 November 1843 & 17 November 1844.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 18 September 1834 en de aantekening op de maanden September en October van genoemd jaar.
-
voetnoot(3)
- De houten bolcosijnen waren hoog en breed vijf en een half voet buitenkants. Parochiearchief St. Martinus Heeze, Port IV De bouw van de schuurkerk van 1780.
-
voetnoot(4)
- Het aantal leerlingen van de Latijnse School te Helmond bedroeg in 1838 18 leerlingen. PROVINCIAAL BLAD VOOR NOORD-BRABAND, 1839, n. 107, p. 40.
-
voetnoot(1)
- Zie voor deze schuurkerk J. CUNEN, Inventaris van het Archief der Gemeente Someren, p. 143-147, en verder de Kronijk 10 April, 23 April, 3 Mei, 29 Juni 1829 en de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Someren, nrs. III A en II B.
-
voetnoot(1)
- Zie de Kronijk op 4 October 1839, en de situatietekeningen in het Supplement, Aanhangsel B, Someren, nrs. III A en II B.
|